سطح سنج رادیومتری (سطح سنج گاما) (Gamma Level Measurement)
مبنای این روش اندازهگیری، سطح سنج گاما، این است که امواج گاما در حین عبور از ماده، تضعیف میشوند. اندازهگیری به روش رادیومتری، سطح سنج گاما، در کاربردهای زیادی مانند اندازه گیری پیوسته سطح، استفاده به عنوان سوئیچ سطح، تشخیص سطح جدایش و حتی اندازه گیری چگالی هم مورد استفاده قرار میگیرد. برای اندازهگیری با این روش، به دو تجهیز اصلی نیاز داریم. تجهیز اول، منبع گاما (gamma source) نامیده میشود. منبع گاما میتواند ایزوتوپی از عنصر سزیم (cesium-137) یا کبالت (cobalt-60) انتخاب شود. این منبع، مطابق شکل زیر، در یک طرف لوله یا مخزن نصب میشود. ماده درون مخزن، بخشی از امواج گاما را جذب میکند. ترانسمیتری که در سمت مقابل مخزن نصب شده، تجهیز اصلی دوم، به حساب میآید. این ترانسمیتر به عنوان دریافت کننده (receiver) عمل کرده و امواج باقیمانده گاما را جذب میکند.
چگالی سنج و سطح سنج گاما PTG60 ساخت شرکت پادرا مهر آریا به منظور اندازه گیری ارتفاع مواد داخل مخازن، چگالی سیال عبوری از لوله و همچنین سطح سنجی نقطه ای استفاده می شود.
میزان امواج جذب شده توسط ترانسمیتر را میتوان به عنوان معیاری از پر و خالی بودن مخزن در نظر گرفت. روش اندازه گیری سطح به روش رادیومتری، از دسته روشهای غیر تماسی محسوب میشود و اگر مراحل کالیبراسیون به درستی انجام پذیرد، دقت بالایی هم به همراه خواهد داشت. به دلیل احتیاطهای لازمی که در هنگام کار با این امواج باید رعایت شود، زمانی به سراغ این روش میرویم که هیچیک از روشهای دیگرِ اندازهگیری سطح، قابل استفاده نباشند. البته برای ایمنی اپراتور، مخزن حاوی مواد رادیواکتیو، طوری طراحی میشود که امواج فقط در یک سمت منتشر شوند و بقیه جهتها مسدود میشود. با استفاده از این تجهیز، اندازه گیری سطح مایعات، جامدات، مواد سوسپانسیون و حتی دوغاب با دقت بالایی انجام میپذیرد. در تمام کارخانههای سنگ آهن از این تجهیز برای اندازهگیری چگالی استفاده میشود.